Vandaag is het 1 juli en dat betekent dat het de dag van de Madeira is. Reden om Madeira even onder de loep te nemen.
Madeira is een zonnig, vulkanisch eiland midden in de Atlantische Oceaan, 600 km van Marokko. Madeira wordt het “eiland van de eeuwige lente” genoemd omdat het klimaat er altijd tussen de 24 (zomer) en 17 graden (winter) is.
De Wijnwijven kennen Madeira natuurlijk vooral als de gelijknamige unieke versterkte wijn. Uniek omdat Madeira op een speciale manier gemaakt wordt, wat de wijn een heel bijzonder karakter geeft. Hiervoor zorgt maandenlange rijping in vaten op een warme locatie en langzame oxidatie. Iedere andere wijn gaat hiermee verloren maar Madeira wordt hier overheerlijk van met een mooie balans tussen zoet en stevige zuren. Daarnaast kan het ook nog eens eindeloos bewaard worden en is het zelfs na 150 jaar nog lekker.
Karamel, hout, krenten, zuren en gebrande smaken proef je in een Madeira. Combineer het eens met chocolade, noten of blauwe kazen. Om je vingers bij af te likken.
Dé ontdekking van Madeira wijn
Vroeger was Madeira een bevoorradingsplek voor schepen. Onderweg naar Amerika namen schepen vaten wijn van het eiland mee, aangelengd met wat brandewijn. De vaten werden in de brandende zon op het dek gelegd. Wanneer de schepen maanden later weer terugkwamen, bleek de wijn een interessante smaakontwikkeling te hebben doorgemaakt. Madeira wijn was geboren!
Het Madeira recept
Alle druiven worden naar de lodges in de hoofdstad Funchal gebracht, waar ze vergisten in roestvrijstalen tanks. De wijnmaker stopt de gisting vroegtijdig door alchohol toe te voegen. De basiswijn voor Madeira: Vinho Claro is nu klaar.
De Vinho Claro wordt nu een aantal maanden gestoofd (Estufa) in grote betonnen tanks op een temperatuur van 40°C tot 50°C. De beste Madeira’s stoven minimaal dertig jaar in houten vaten op de hete zolders van de lodges. Na de Estufa wordt de Madeira langzaam afgekoeld en gemengd met andere vaten en extra alcohol. Dit oxidatieproces heet ‘maderisatie’. Door deze gewenning aan extreme omstandigheden en contact met zuurstof kan Madeira zeer oud worden.
Madeira druivenrassen
Voor Madeira wijn gebruikt men twintig druivenrassen, waarvan een aantal de beste kwaliteit leveren. Oplopend in zoetgraad zijn dit Sercial, Verdelho, Bual, Malvasia en Terrantez. Die laatste is schaars, er zijn nog maar een paar hectares mee aangeplant. Tegenwoordig worden van de druif Tinta Negra Mole de meeste Madeira’s gemaakt. Madeira kan dry, medium dry/sweet of sweet worden genoemd. Dit staat los van het druivenras of de manier waarop de Madeira is gemaakt.
Soorten Madeira
Om het nog wat ingewikkelder te maken kan Madeira dus op verschillende manieren gemaakt worden.
Vinho de Granel: zeer eenvoudige en vaak jonge Madeira, vooral gebruikt voor in de soep.
Rainwater: halfdroog, minimaal drie jaar oud en gemaakt van minimaal 85% Verdelho.
Finest: basismadeira, minimaal drie jaar gerijpt en gemaakt van Tinta Negra Mole.
Reserve, Special Reserve en Extra/Exclusive Reserve:
Reserve: na Estufa vijf jaar gerijpt in houten vaten, complexer dan de Finest.
Special Reserve: minimaal tien jaar gerijpt in houten vaten.
Extra of Exclusive Reserve: minimaal vijftien jaar gerijpt in houten vaten, ook wel Canteiro’s genoemd.
Solera: gemaakt van één van kwaliteitsdruivenrassen, van meerdere oogstjaren.
Colheita: gemaakt van de druiven uit één oogstjaar maar krijgt een kortere rijping dan de Vintage Madeira. Het oogstjaar mag op de fles worden vermeldt met de term Colheita.
Vintage Madeira: de koning onder de Madeira’s, gemaakt van de kwaliteitsdruiven uit één oogstjaar en minimaal twintig jaar gerijpt.
Wij drinken het liefst een Special Reserve, Extra/Exclusive Reserve of een Vintage Madeira. Niet de goedkoopste keuze, maar wel de lekkerste.